Laadpalen gebruiken stroom om jouw elektrische wagen op te laden, dat is evident. Maar deze stroom is niet altijd even duur of op elk moment voldoende beschikbaar. Daarom is het belangrijk dat we deze energie op een efficiënte manier gebruiken. Zeker als we in de toekomst met enkel hernieuwbare energiebronnen zoals wind- en zonne-energie stroom zullen opwekken. Er zijn verschillende mogelijkheden om de stroom goed te verdelen, waaronder peak shaving en peak shifting. Wat betekent dit eigenlijk?

Wat zijn energiepieken?

Voordat we met een uitgebreide uitleg beginnen over peak shaving en peak shifting, is het belangrijk om te verstaan wat energiepieken juist zijn en waarom we deze willen vermijden.

Energiepieken zijn momenten waarop het verbruik van elektriciteit plotseling en aanzienlijk toeneemt boven het gemiddelde niveau. Deze pieken kunnen optreden op verschillende momenten van de dag, afhankelijk van het gedrag van consumenten en bedrijven. Typische voorbeelden van energiepieken zijn:

• Ochtenduren (6-8u): Wanneer mensen opstaan, douchen, koffie zetten en elektrische apparaten in huis inschakelen.

• Avonduren (21-23u): Wanneer mensen thuiskomen van werk, koken, televisie aanzetten en hun apparaten opladen.

Waarom willen we energiepieken vermijden?

Het vermijden van energiepieken is belangrijk om verschillende redenen.

• Belasting van het elektriciteitsnet: Tijdens energiepieken wordt het elektriciteitsnet zwaar belast, omdat er in korte tijd een enorme hoeveelheid stroom moet worden geleverd. Dit kan leiden tot overbelasting van het net, waardoor de kans op storingen en een black-out toeneemt. Netbeheerders bv. Fluvius moeten dan extra infrastructuur aanleggen om deze piekbelastingen op te vangen, wat duur is.

• Hogere energiekosten: Tijdens piekuren is elektriciteit vaak duurder, omdat het voor energieleveranciers moeilijker en duurder is om aan de vraag te voldoen. Dan moeten ze soms minder efficiënte energiemethodes inzetten om aan de verhoogde vraag te voldoen.

• Milieu-impact: Energiepieken vereisen het inschakelen van extra elektriciteitscentrales, die vaak fossiele brandstoffen gebruiken zoals gas of olie. Deze centrales stoten meer CO₂ en andere schadelijke stoffen uit, wat bijdraagt aan luchtvervuiling en klimaatverandering. Door energiepieken te verminderen, kunnen we onze ecologische voetafdruk verkleinen.
  

Wat is peak shaving?

Peak shaving is zeker niet exclusief voor laadpalen en elektrische auto’s. Het is een term die al lang bestaat, maar vooral grote industriebedrijven gebruikten dit. Sinds de uitrol van elektrisch rijden, komen ook kleinere bedrijven en gewone consumenten in aanraking met deze term.

Met peak shaving worden de grote energiepieken afgevlakt door gebruik te maken van eerder opgeslagen energie. Wanneer je naar de energiepiek in in de illustratie hierboven, zie je dat het precies een ‘hoedje’ draagt. Dit hoedje willen we niet, en daar zorgt peak shaving voor.

Sommige dagen wordt er namelijk meer energie verwekt, dan dat er nodig is. We laten die energie niet gaan, maar vangen het op in een opslagplaats. Daardoor kunnen we het slim inzetten op momenten dat er juist veel vraag is naar energie, maar niet genoeg aanbod.

Een manier om dit te doen is door bijvoorbeeld bij bedrijven grote batterijen te installeren die de energie van bv. de zonnepanelen op het dak van de fabriek opslaan. Maar dit kan tegenwoordig ook gewoon bij je thuis!

Je stelt dan een maximumcapaciteit in voor jouw laadstation. Het laadstation blijft dan gewoon laden, maar eens dat de energiepiek te hoog wordt schakelt het laadstation automatisch over naar een lager vermogen of neemt een andere energiebron het over (bijvoorbeeld de zonnepanelen op je dak). Je voorkomt hiermee dat je het maximum stroomcapaciteit van je woning overschrijdt.

Wat is peak shifting?

Bij peak shaving voorkom je dus een piek in energie door deze volledig af te vlakken. Bij peak shifting  is dit niet het geval. De hoeveelheid energie die je verbruikt, blijft hetzelfde, maar deze wordt verplaatst naar andere uren.

Peak of load shifting draait om het verplaatsen van energieverbruik naar tijden waarop de vraag naar elektriciteit lager is, vaak aangeduid als 'off-peak' uren. Dit gebeurt door te laden wanneer de elektriciteit goedkoper en ruimer beschikbaar is, zoals midden in de nacht. Peak shifting helpt niet alleen om energiekosten te verlagen, maar het ontlast ook het elektriciteitsnet tijdens piekuren.

Bijvoorbeeld in plaats van de elektrische auto meteen na thuiskomst 's avonds op te laden, kun je met peak shifting instellen dat het opladen pas begint na middernacht, wanneer de vraag naar stroom lager is.

De voordelen van peak shaving en peak shifting

• Lagere energiekosten: Door de stroompieken te verminderen, bespaar je op je energiefactuur.

• Minder belasting van het stroomnet: Door je laadgedrag te optimaliseren, help je mee om het stroomnet te ontlasten.

Hoe kan je peak shaving en shifting toepassen?

Je kunt peak shaving en peak shifting modules effectief instellen op een slimme laadpaal. Slimme laadpalen zijn uitgerust met technologieën waarmee je dergelijke modules kan implementeren die je helpen om je laadgedrag te optimaliseren en de stroompieken te verminderen. 

Het verschil tussen peak shifting en load balancing

Je hebt mogelijks de term load balancing al wel eens gehoord wanneer je onderzoek doet naar laadpalen en elektrisch laden. Maar dit is niet te verwarren met peak shifting; dit zijn twee aparte technologieën.

Peak shifting draait om het verplaatsen van energieverbruik naar tijden waarop de vraag naar elektriciteit lager is, vaak aangeduid als 'off-peak' uren.

Load balancing, aan de andere kant, gaat over het gelijkmatig verdelen van de beschikbare stroom over meerdere laadpunten op één specifieke locatie. Het doel is om te voorkomen dat de totale stroomvraag de capaciteit van het elektriciteitsnet op die locatie overschrijdt. Dit is vooral belangrijk op plekken waar meerdere voertuigen tegelijkertijd worden opgeladen, zoals op kantoor of in appartementencomplexen.

Stel je voor dat een bedrijf een parkeerterrein heeft met tien laadstations. Als al deze laadstations tegelijkertijd op volle capaciteit werken, kan dit leiden tot overbelasting van het lokale elektriciteitsnet. Load balancing zorgt ervoor dat de stroom die beschikbaar is, gelijkmatig wordt verdeeld over de tien laadstations, zodat elk voertuig efficiënt wordt opgeladen zonder dat de maximale netcapaciteit wordt overschreden.

Samenvatting van de verschillen

• Peak shifting: Verplaatst energieverbruik naar tijden met lagere vraag, waardoor energiekosten worden verlaagd en het elektriciteitsnet wordt ontlast tijdens piekuren. Het doel is om energie te gebruiken wanneer deze het goedkoopst en beschikbaarst is.
  

• Load balancing: Verdeelt de beschikbare stroom gelijkmatig over meerdere laadpunten, waardoor overbelasting van het lokale elektriciteitsnet wordt voorkomen. Het doel is om efficiënt gebruik te maken van de beschikbare stroom zonder piekbelasting.

Waarom zijn beide belangrijk?

Zowel peak shifting als load balancing zijn belangrijk voor een efficiënte en duurzame energie-infrastructuur:

• Peak shifting helpt om energiekosten te verlagen en draagt bij aan een stabieler elektriciteitsnet door het verbruik te spreiden.

• Load balancing zorgt ervoor dat meerdere voertuigen tegelijkertijd kunnen worden opgeladen zonder het lokaal stroomnet te overbelasten.

De toekomst van elektrisch rijden en hernieuwbare energie hangt nauw samen met hoe efficiënt we deze technologieën kunnen integreren. Innovaties zoals peak shaving en peak shifting zullen een grote rol spelen.